Hoewel het aantal arbeidsongevallen van uitzendkrachten in de voorbije 25 jaar spectaculair is gedaald, gebeuren er nog veel arbeidsongevallen op de werkvloer. Kan artificiële intelligentie hier een sluitende oplossing bieden? Marijke Bruyninckx, directeur bij Preventie en Interim, nuanceert.
Marijke Bruyninckx
Directeur bij Preventie en Interim
“Preventie en Interim (PI) is in 1998 opgericht als Centrale Preventiedienst voor de uitzendsector. Samen met onze leden uitzendkantoren waken we erover dat uitzendkrachten hun opdracht bij de klant-gebruiker veilig en met respect voor hun gezondheid kunnen uitvoeren. In de voorbije 25 jaar, sinds de oprichting van PI, is de werkplek voor werknemers en uitzendkrachten gaandeweg veranderd. Toepassingen van artificiële intelligentie (AI), bekend sinds de jaren vijftig, hebben al verschillende jaren hun intrede op de werkplek gedaan en zullen zich nog versterken in de toekomst.”
Wat betekent dat concreet voor de werknemers en meer bepaald de uitzendkracht en de uitzendsector?
“Preventie en Interim organiseerde ter gelegenheid van haar 25ste verjaardag het event ‘artificiële intelligentie voor de uitzendkracht van morgen’. Jaarlijks worden in België meer dan 700.000 uitzendkrachten ingezet bij telkens een andere werkpost en een andere gebruiker (werkgever). Er wordt dus heel wat flexibiliteit gevraagd van een uitzendkracht om zijn opdracht bij de klant-gebruiker naar behoren uit te voeren. Uitzendarbeid is sterk gereglementeerd in België: klant-gebruikers van uitzendkrachten moeten instaan voor een veilige en gezonde werkplek voor hun werknemers en bij uitbreiding de uitzendkrachten.” “Hoewel het aantal arbeidsongevallen van uitzendkrachten in de voorbije 25 jaar spectaculair is gedaald, gebeuren er nog veel arbeidsongevallen op de werkvloer. Té veel. In 2022 hadden 8.377 uitzendkrachten een arbeidsongeval, waarvan 891 keer met blijvend letsel. Meer dan 90% hiervan waren arbeidsongevallen bij handarbeider-uitzendkrachten. Er zijn hiervoor verschillende redenen: een gebrekkig taakspecifiek onthaal van uitzendkrachten op hun eerste werkdag, werkgevers die preventie en bescherming op de werkplek niet verzekeren aan de hand van concrete instructies/opleidingen of jonge mensen met een te beperkte ervaring om te werken aan bepaalde werkposten.”
Vandaag is bij meer dan de helft van de jobs de taakinhoud voor 30% vervangbaar door AI. Zeker 5% van de jobs zullen in de toekomst vervangen worden.
Zullen arbeidsongevallen en gezondheidsschade van uitzendkrachten en werknemers verminderen bij AI-gestuurde werkplekken?
“Waarschijnlijk, maar welbepaalde risico’s zullen net meer op de voorgrond treden, zoals het ervaren van tijdsdruk bij de uitvoering van taken, een mogelijk gevolg van de concurrentie met AI-gestuurde technologie. Het tijdig (h)erkennen van mogelijke problemen bij het invoeren van AI op de werkplek is een must om deze risico’s weg te houden. In bedrijven is het verplicht om bij elke invoering van nieuwe technologie op de werkplek de werknemers voorafgaand te informeren en te betrekken. Dat principe vinden we ook terug in de ‘Welzijnswet Werknemers’ van 1996 bij de werking van de comités voor Preventie en Bescherming op het werk. Ook in AI-tijden blijft veiligheid en gezondheid op de werkplek immers primeren voor werknemers, ook voor onze uitzendkrachten. Er is hierbij niet zozeer nood aan extra regelgeving, maar wel aan aangepaste invulling in functie van de ontwikkelde AI-tools.”
Welke uitdagingen zijn nog naar voor gekomen tijdens jullie event?
“AI op de werkplek is natuurlijk niet nieuw en betekent zeker geen revolutie op de werkplek. Tijdens ons event werd evenwel duidelijk dat deze innovatieve technologie zich vandaag disruptief gedraagt. Het duurt niet lang meer voordat een werkplek volledig technologisch gestuurd wordt. Vandaag is bij meer dan de helft van de jobs de taakinhoud voor 30% vervangbaar door AI. Zeker 5% van de jobs zullen in de toekomst vervangen worden. In de serreteelt bijvoorbeeld kunnen AI-gestuurde machines alle taken van de mens overnemen, van het planten van stekjes tot het verwijderen van geïnfecteerde bladeren, zonder moe te worden en fouten te maken.”
“Technologieën worden vandaag het sterkst ingezet ter vervanging van repetitieve jobs. Het menselijke aspect, waaronder het nemen van beslissingen, blijft een cruciale rol spelen. Dat houdt echter ook het verdwijnen van eenvoudige jobs richting hogere competentiejobs in. Het is aannemelijk dat bepaalde werknemers, waaronder uitzendkrachten, moeilijker inzetbaar zijn op de werkplek. Vandaar een oproep om nu al te starten met aangepaste opleidingen voor alle werknemers en uitzendkrachten als voorbereiding op AI-gestuurde werkplekken. Voor uitzendkantoren is het van belang dat ze die evolutie van dichtbij opvolgen. Uitzendconsulenten moeten immers snel en accuraat kunnen inschatten welke competentie van de uitzendkracht inzetbaar is op welke hoogtechnologische werkomgevingen.