Hoe is het gesteld met het ondernemerschap in Vlaanderen? En wat kan er beter? We brachten ervaren serie-ondernemer Peter Hinssen en de opkomende succesvolle Wouter Foulon samen voor een gesprek.
Welke evoluties stellen jullie vast op het vlak van ondernemerschap in Vlaanderen?
Wouter: “Belgen zijn traditioneel erg risico avers, maar dat is aan het veranderen. Zo stonden banken zeven jaar geleden erg sceptisch tegenover mijn ondernemingsplannen, terwijl ik er nu met diezelfde plannen meerdere tegen elkaar zou kunnen uitspelen.”
Peter: “De laatste jaren is dit inderdaad in een stroomversnelling geraakt. Er is een positief klimaat ontstaan. Heel wat jongeren die vroeger voor een carrière in een traditioneel bedrijf zouden hebben gekozen, kiezen vandaag voor een start-up. En dat kunnen we enkel maar aanmoedigen. Zo kunnen ze immers veel meer impact hebben en sneller mee groeien.”
Hoe belangrijk zijn rolmodellen voor jonge ondernemers?
Wouter: “Toen Kim Clijsters en Justine Henin aan de top van de tenniswereld stonden, verveelvuldigde het aantal inschrijvingen bij tennisclubs. Ook op het vlak van start-ups hebben we nu enkele zeer mooie voorbeelden, denk maar aan Showpad, Sparkcentral, TrendMiner,… Iedere keer wanneer zij in het nieuws komen, motiveert dat duizenden Belgen om een start-up te beginnen. Ik vind dat zulke voorbeelden nog veel meer aandacht zouden moeten krijgen.”
Mensen willen impact hebben, de resultaten van hun werk zien en daar trots op zijn.
Wouter Foulon
Peter: “We moeten onze helden inderdaad veel meer vieren. Er heerst bij sommigen nog steeds een zeker wantrouwen ten opzichte van ondernemers. Toch zijn het net zij die in de toekomst de sociale zekerheid zullen betalen. In de Verenigde Staten heerst er een cultuur waar ondernemerschap enorm wordt gewaardeerd. Ook in Nederland zie je dat al stukken meer dan bij ons. Ik merk nu wel dat er dankzij enkele nieuwe iconen stilaan een inhaalbeweging plaatsvindt.”
Welke rol speelt technologie in het stimuleren van ondernemerschap?
Peter: “Technologie is meer mainstream geworden, en dat creëert veel kansen. Plots komen er heel wat nieuwe ideeën, concepten en modellen op ons af. Terwijl innovatie vroeger vooral voortbouwde op bestaande zaken, zijn er nu veel meer mogelijkheden om revolutionaire dingen te lanceren. De wereld verandert nu enorm snel, en heel wat jongeren staan klaar om de kansen te grijpen die daarmee gepaard gaan.”
Wouter: “Dankzij de technologische vooruitgang is de drempel om te ondernemen nog nooit zo laag geweest.”
Peter: “Enerzijds zijn er inderdaad nog nooit zoveel kansen geweest. Anderzijds moet je nu meer dan ooit opboksen tegen een wereldwijde concurrentie. Je moet dus grote risico’s durven nemen, en net die attitude ontbreekt nog vaak in België.”
Wouter: “De millennials zullen bovendien zorgen voor een boost van het ondernemerschap in België. Zij zijn immers opgevoed met de voorbeelden van start-ups en innovatieve ondernemers. Bovendien zijn zij meer dan ooit vertrouwd met alle nieuwe technologieën.”
Hoe kan de overheid het ondernemerschap ondersteunen?
Wouter: “Helaas houdt men in België nog steeds vast aan oude wetgevingen die intussen volledig contraproductief zijn geworden. Het gaat dan over wetgevingen die eigenlijk stammen uit de tijd van Daens. Toen hadden ze zeker hun nut, maar helaas zijn ze niet meer aangepast aan de huidige context.”
Peter: “Ook de VS heeft strenge vakbonden, maar daar zorgt de wetgever er wel altijd voor dat hij zo weinig mogelijk in de weg legt van ondernemers. Het idee van ‘free enterprise’ is er cruciaal. In het communistische China is er dan weer een enorme verwevenheid tussen de overheid en het bedrijfsleven. Maar ook daar doet de overheid er alles aan om het bedrijfsleven te ondersteunen, wetende dat dat de enige manier is om de economische groei te stimuleren.”
“Ik heb het gevoel dat we in Europa met een combinatie zitten van het ergste van deze twee werelden: een moeiende overheid die probeert om zoveel mogelijk drempels te introduceren.”
“Ik denk dat de huidige generatie van politici hier enorm mee worstelt, want ook zij voelen aan dat alles vastzit en dat het sociaal overleg vaak een loopgravenoorlog is die leidt tot zwakke compromissen zonder meerwaarde. Vandaag bevinden we ons in een wereld die veel sneller verandert dan ten tijde van de industriële revolutie, en dat vraagt om nieuwe aanpassingen.”
Moet iedereen dan een ‘ondernemer’ worden?
Wouter: “Vandaag kiezen mensen om in een KMO zoals de onze te werken omdat ze daar vrijheid en verantwoordelijkheid krijgen, zonder risico te moeten nemen. Mensen zoeken dus heel andere eigenschappen in een job dan pakweg veertig jaar geleden. Ze willen impact hebben, de resultaten van hun werk zien en daar trots op zijn. Toch is deze nieuwe manier van werken niet voor iedereen weggelegd. Maar dat is zuiver een kwestie van persoonlijke voorkeuren.”
Peter: “Als iedereen ondernemer zou zijn, dan was er niets dan chaos. Maar het staat vast dat er in een start-up veel meer mogelijkheden zijn om het verschil te maken, zonder noodzakelijk een groot risico te nemen.”
Er zijn tal van vormen van ondernemerschap mogelijk die ergens tussen het statuut van werknemers en zelfstandigen vallen.
Peter Hinssen
Wouter: “Er zijn ook hybride vormen mogelijk. Sommigen gaan volledig voor het ondernemerschap en zijn bereid om daarvoor risico’s te nemen. Anderen willen wel meedoen, maar zijn slechts bereid om een deel van het risico te dragen.”
Peter: “Er zijn inderdaad nog tal van vormen van ondernemerschap mogelijk die ergens tussen het statuut van werknemers en zelfstandigen vallen. We kunnen dus nog heel wat stappen nemen om meer flexibiliteit in het landschap te brengen.”
Welk advies hebben jullie voor Vlaamse ondernemers en starters?
Wouter: “Iedere seconde ontstaan er wereldwijd drie nieuwe start-ups. Welke ideeën je dus ook hebt, je mag er zeker van zijn dat er op meerdere plaatsen wereldwijd aan een gelijkaardig idee wordt gewerkt.”
“Het heeft dus geen zin meer om jarenlang aan een idee te werken of om het proberen te beschermen met patenten. Je moet steeds verder blijven nadenken en met nieuwe innovaties op de proppen komen, zodat je de wereldwijde concurrentie voorblijft. Innovatie moet bovendien een cultuur zijn die door iedereen in de organisatie wordt gedeeld.”
Peter: “Innovatie is eerder offensief dan defensief. Het heeft dus inderdaad geen nut om het proberen te halen op het vlak van IP. Het gaat erom dat je altijd een stap voor blijft op de rest. De snelheid waarmee je dat moet doen wordt bepaald door de globale concurrentie, en niet door jezelf.”
“Zeker grote bedrijven worden op dit vlak enorm uitgedaagd. Hoe groter de structuur, hoe moeilijker het immers is om wendbaar te zijn. Start-ups zijn daarentegen zeer wendbaar, maar hebben dan weer niet de middelen om een groot effect te creëren. Deze twee partijen kunnen elkaar dus enorm helpen door samen te werken binnen ecosystemen.”