Begin 2009 ging bitcoin live. Sindsdien is de cryptowereld aan een razendsnel tempo geëvolueerd. Niet alleen is de digitale munt zelf sterk in relevantie toegenomen, ook de onderliggende blockchaintechnologie raast als een golf van innovatie door de technologische wereld. Wat ligt er aan de grondslag van deze ontwikkelingen? Welke trends zien we vandaag? En wat kunnen we verwachten we in de nabije toekomst? Quinten François, auteur van ‘De Bitcoinrevolutie’, gunt ons een blik achter de schermen.
Tekst: Maarten Vanhoof
“Eerst en vooral is het belangrijk om te begrijpen dat bitcoin niet gelijkstaat aan de bredere blockchaintechnologie, die we vanaf hier gewoon ‘de blockchain’ gaan noemen. Bitcoin is een toepassing op de blockchain, namelijk eentje voor het uitvoeren van betalingen. Het is nog steeds de belangrijkste toepassing van de blockchain, maar het is er dus maar eentje van. Waarschijnlijk de belangrijkste ontwikkeling in het voorbije decennium rond blockchaintechnologie kwam er in 2015 met de lancering van ethereum.”
Decentraal en transparant
“In essentie is ethereum een complexere toepassing van het blockchainmechanisme – wat we noemen een protocol – dat toelaat om er heel gemakkelijk toepassingen op te bouwen. Je kan het een beetje vergelijken met het internet. We maken allemaal gebruik van websites zoals Google of Youtube, maar staan er zelden bij stil dat deze allemaal gebouwd zijn op eenzelfde protocol, het webprotocol. Met de lancering van blockchainprotocollen zoals ethereum is het veel gemakkelijker geworden om toepassingen op basis van blockchaintechnologie te bouwen.
Het grote verschil is dat blockchainprotocollen per definitie transparant zijn, maar het webprotocol niet. Wie een toepassing bouwt of gebruikt op een blockchainprotocol weet dat alle activiteiten van deze toepassing decentraal en transparant in een blok op de blockchain worden weggeschreven. Verkoopt een blockchaintoepassing bijvoorbeeld je gegevens aan een derde partij, dan zal hiervan een melding worden weggeschreven. Deze melding is voor iedereen zichtbaar en vormt bijgevolg een stevige stap vooruit in de transparantie en veiligheid voor de gebruiker.”
Bitcoin staat niet gelijk aan de bredere blockchaintechnologie. Het is een specifieke toepassing op de blockchain, namelijk eentje voor het uitvoeren van betalingen.
‘Dapps’ en ‘Defi’
“Toepassingen op blockchainprotocollen zoals ethereum worden gedecentaliseerde applicaties of ‘Dapps’ genoemd. Veruit de grootste verandering in de cryptowereld het laatste decennium is de opkomst van duizenden nieuwe Dapps. Zowat elke grote technologiespeler experimenteert hier momenteel mee. Daarnaast zijn er duizenden teams van techneuten en enthousiastelingen die nieuwe toepassingen in de markt proberen te zetten. Ook de technologie zelf heeft echter nog een weg te gaan. Zo is de ethereum blockchain erg traag en is het momenteel vaak vrij duur om de toepassingen die erop gebouwd zijn te gebruiken. Een niche van blockchaintoepassingen die in 2020 erg populair werd, is decentralized finance of ‘Defi’, een decentrale variant van alles wat met financiën te maken heeft. Dapps die je helpen met je financiën, zoals sparen of lenen, hebben het voordeel dat ze compleet transparant (moeten) zijn. Dit vergroot het vertrouwen en vermindert het belang van tussenpersonen, zoals bijvoorbeeld de bank, boekhouders of advocaten.”
Non-fungible tokens
“Een andere niche waar sinds 2021 niet onderuit te komen is, zijn de non-fungible tokens of NFT’s. Dat zijn digitale, gedecentraliseerde en veilig opgeslagen certificaten van eigenaarschap. Het meest bekende voorbeeld hiervan is digitale kunst, waarvan het eigenaarschap kan worden opgekocht en verhandeld. Maar ze gaan veel verder dan dat. Zo kan je tegenwoordig ook items in videogames, rechten van muziek of beelden van de mooiste basketbalshots in NFT-vorm kopen en verhandelen. Eigenaarschap via NFT’s kan ook in de fysieke kunst zijn rol spelen. Zo kunnen jonge artiesten die via een Dapp geld lenen bij onbekenden een deel van het eigenaarschap van hun werk overdragen. Het contract van dit eigenaarschap wordt als NFT op de blockchain opgeslagen en kan, bijvoorbeeld wanneer de artiest het werk later veilt, een deel van de opbrengst naar de onbekende geldschieter doen vloeien.”
Naast Defi en NFT’s verwacht ik dat nog minstens enkele andere soorten van toepassingen aan populariteit zullen winnen. Het loont de moeite hen even uit te lichten, al was het maar omdat het uitermate interessant wordt om hun verdere ontwikkeling op te volgen.”
Wie een toepassing bouwt of gebruikt op een blockchainprotocol weet dat alle activiteiten van deze toepassing decentraal en transparant zijn. Dat is meteen het grote verschil met een webprotocol.
Verschillende technologieën in opmars
“Zo zijn er de security tokens. Zij zijn als het ware gelijkaardig aan traditionele aandelen van een bedrijf, met het verschil dat ze peer-to-peer, of dus zonder tussenpartij, kunnen worden verhandeld op de veilige manier die de blockchain aanbiedt. Waar het traditioneel erg complex en kostelijk is voor een bedrijf om aandelen uit te geven, wordt dit met security tokens een pak gemakkelijker. Bovendien kan je via slimme contracten op de blockchain security tokens bepaalde rechten toewijzen. Zo kan je tokens hebben die automatisch dividenden uitkeren of tokens die stemrecht geven in bedrijfsbeslissingen. Allemaal naargelang het contract op de blockchain dat transparant is voor iedereen.”
“DID’s of decentralized identities zijn een andere ontwikkeling om in de gaten te houden. Zij liggen misschien nog iets verder in de toekomst dan security tokens, maar het staat volgens mij in de sterren geschreven dat je binnenkort via een smartphone applicatie officiële documenten gaat kunnen raadplegen die opgeslagen zijn op een blockchain. Deze blockchain kan perfect door de overheid beheerd worden, met het grote voordeel van DID’s dat ze vervalsing quasi onmogelijk maken.”
“Ook trackingsystemen op basis van blockchain technologie zijn in opmars. Toepassingen waarbij je de herkomst, verwerking en transport van producten kan nagaan in een blockchain zullen klanten beschermen tegen namaak of hen helpen om de ecologische impact van een product te bepalen. Ik verwacht dat zulke toepassingen eerst geïntroduceerd zullen worden door luxemerken. Maar het is zeker niet ondenkbaar dat binnen een tiental jaar zelfs elk product in de supermarkt een trackingspoor zal hebben dat opgeslagen en geverifieerd wordt door een blockchain.”
Blik op de toekomst
“Het veld van blockchaintoepassingen is in volle ontwikkeling. Het is bijna ondenkbaar dat deze niet in onze maatschappij geïntegreerd zullen worden. Het zou dan ook niet slim zijn om de innovatie van deze toepassingen te onderschatten. Zij zullen bijdragen aan de grotere trends en kleinere veranderingen van onze tijd en een invloed hebben op hoe we eigenaarschap bepalen, hoe we onze financiën organiseren of hoe we onze kunst waarderen. Op welke manier, in welke vorm en ontwikkeld door welke spelers valt misschien nog af te wachten. Maar dat is dan weer een reden te meer om ze goed in de gaten te houden.”