Duurzaamheid geldt de afgelopen jaren als dé topprioriteit bij bouwprojecten. Matthias Diependaele, Vlaams minister van Financiën en Begroting, Wonen en Onroerend Erfgoed, legt uit hoe de Vlaamse overheid deze evolutie tracht te ondersteunen en waar er nog opportuniteiten liggen.
© FOTO: EMYELLEBOOG
Waarom zijn duurzaamheid en circulariteit in de bouw zo belangrijk?
“Dat heeft alles te maken met de hele milieu- en klimaatproblematiek. De bouwsector is nu eenmaal een grootverbruiker van materialen en zet daarmee een aanzienlijke druk op het klimaat en het milieu. Het is daarom cruciaal om die sector mee te krijgen in een strategisch verhaal op Vlaams niveau. We willen immers meer eigen bronnen kunnen aanboren, zodat we minder een beroep moeten doen op grondstoffen uit vaak onzekere landen. Circulariteit verhoogt in die zin de zekerheid voor de bouwsector, maar ook die van andere sectoren.” “Gelukkig is er nog een groot innovatiepotentieel binnen dit domein. De bouwsector bewijst zichzelf dan ook een grote dienst door samen met ons te zoeken naar mogelijke opportuniteiten en innovaties. Ik ben ervan overtuigd dat er in de sector veel kennis en ondernemerschap aanwezig is, waarbij we zowel op economisch vlak als op het gebied van duurzaamheid successen kunnen boeken.”
Met welke maatregelen tracht de Vlaamse overheid duurzaamheid in de bouw te stimuleren?
“Er bestaan meerdere ondersteuningsmiddelen en financieringssystemen waarmee we mensen helpen bij het uitvoeren van renovaties. Intussen werd al ongeveer een miljard euro geïnvesteerd in ‘Mijn VerbouwPremie’ en ‘Mijn VerbouwLening’, naast de talrijke subsidies voor energetische verbeteringen. We beschikken ook over een economisch ondersteuningssysteem om bouwbedrijven te helpen bij hun innovatieprojecten. Zo willen we ons steentje bijdragen aan duurzame vernieuwingen in de bouwsector. Ook specifiek binnen de sociale huisvestingssector ondersteunen we projecten.”
We zullen verstandiger moeten omgaan met de ruimte die we vandaag hebben.
Wat zijn de huidige uitdagingen in de woningmarkt en hoe kunnen we deze concreet aanpakken?
“Tegen 2050 zullen we moeten voorzien in 400.000 bijkomende wooneenheden. Enerzijds is dat het gevolg van de gezinsverdunning, waarbij er steeds meer eenpersoonsgezinnen zijn die elk nood hebben aan een eigen woning of appartement. Anderzijds legt ook migratie een grote druk op de woningmarkt. Daarnaast zijn er uitdagingen zoals de klimaatverandering, betaalbaarheid en ruimtegebruik. Er is een brede consensus dat we nog zo weinig mogelijk nieuwe open ruimte willen aansnijden. Dat betekent dat we verstandiger zullen moeten omgaan met de ruimte die we vandaag hebben.”
Welk potentieel ziet u in gemengde concepten?
“We moeten daar veel meer op inzetten. Gelukkig zijn we er als Vlamingen goed in om na te denken over hoe we op een verstandige en flexibele manier veel meer resultaat kunnen halen uit eenzelfde ruimte. Hierdoor kunnen we die ruimte op een veel kwalitatievere manier invullen. Ik denk bijvoorbeeld aan woonprojecten met een grote gemeenschappelijke tuin in combinatie met een kleine private tuin voor iedere wooneenheid, of de sporthal van een school die ook door verenigingen kan worden gebruikt. Wel ben ik van mening dat mensen zelf moeten kunnen kiezen waar en hoe ze willen leven: niet iedereen hoeft in de hoogte en in appartementen te gaan wonen. De markt zal zich dus moeten aanpassen aan de vraag.
Ik vind het bijzonder onverstandig dat de federale overheid het verlaagde BTW-tarief van 6% opnieuw heeft verhoogd naar 21%.
Wat moet er veranderen om sloop en duurzame heropbouw meer aan te moedigen?
“Ik vind het bijzonder onverstandig dat de federale overheid het verlaagde BTW-tarief van 6% opnieuw heeft verhoogd naar 21%. Enkel voor particulieren bestaat deze regeling nog. Projectontwikkelaars vallen dus uit de boot, terwijl net zij ervoor zorgden dat stadskankers werden aangepakt en net zij binnen kerngebieden grote bouwprojecten realiseerden die verstandiger omgingen met de beschikbare ruimte én kwaliteitsvolle buitenruimte creëerden. Ik blijf daarom pleiten voor een herinvoering van de 6% BTW-regeling voor alle projecten.”