Afval is hot. De initiatieven om afval te beperken of duurzaam te verwerken, schieten als paddenstoelen uit de grond. Stany Vaes, algemeen directeur van go4circle, juicht deze initiatieven meer dan toe, maar vraagt bindende maatregelen van de overheid om iedereen mee op de kar te krijgen.
Het afval is van ons. Dat lijken steeds meer mensen, bedrijven en steden te beseffen. Zo beginnen steeds meer bedrijven hun producten aan te passen. Kijk naar Valvert, dat begin deze zomer een plastic fles uit 100% gerecycleerd materiaal lanceerde, die bovendien ook 100% recycleerbaar is. Of Coca-Cola, dat dit jaar de alom gekende groene Sprite-fles inruilde voor transparante PET-flessen, omdat die beter recycleerbaar zijn.
Een duidelijk geval van ecodesign dat het haalt van marketingdoelstellingen. Daarnaast zijn er ook steden en gemeenten die actie ondernemen: van circulair aankopen tot op eigen initiatief statiegeld invoeren om zo de lokale zwerfvuilberg te bestrijden.
Rol van de beleidsmakers
En dan hebben we het nog niet over de vele gezinnen en bedrijven die elk op hun niveau naar Zero Waste streven. Al deze ‘vrijwillige’ initiatieven tonen hoeveel belang we aan ons afval zijn beginnen te hechten. Maar, hoe positief deze projecten ook zijn, het blijven vaak geïsoleerde acties. Om dit echt door de hele maatschappij heen te kunnen doortrekken, zal de overheid zich nadrukkelijk in de debatten moeten mengen.
Hoe positief veel projecten ook zijn, het blijven nog te vaak geïsoleerde acties.
Dat heeft ook Europa ingezien. Toen ze merkte dat de voluntary pledges die in de European Plastics Strategy naar voren werden geschoven te weinig opbrachten, nam de Europese Commissie zelf het heft in handen door bedrijven te verplichten om tegen 2030 minstens 30% gerecycleerde plastic in kunststof drankverpakkingen te gebruiken. Het zijn dergelijke initiatieven die nodig zijn om onze huidige wegwerpmaatschappij om te vormen naar een circulaire economie, waarin producten zo lang mogelijk gebruikt worden en bij het einde van hun levensduur worden gerecycleerd voor hergebruik.
Doortastende maatregelen
Er is nood aan doortastende beleidsbeslissingen en keuzes voor circulaire materialen, zoals een verlaagd btw-tarief voor producten op basis van gerecycleerde materialen. Heffingen en investeringsfondsen die echt aanzetten tot meer recyclage en gebruik van gerecycleerde materialen, en die dus niet enkel dienen om het gat in de begroting dicht te rijden. Initiatieven die de wettelijke en technische hinderpalen voor recyclage en het gebruik van gerecycleerde materialen wegwerken.
De regeringsleiders hebben de afgelopen legislatuur al wat voorbereidend werk gedaan. Het komt er nu dus op aan om de komende legislatuur hierop voort te bouwen met tal van concrete maatregelen. Zodat de toekomst van gebruikte materialen maatschappelijk vorm krijgt.