Wie had zich vorig jaar kunnen inbeelden dat 2020 hét jaar van telewerk zou worden, van digitale vergaderingen, één-op-één-meetings tot rondetafelgesprekken, van digitale events en werken aan je keukentafel of thuisbureau?
Van werkdagen die zich niet meer strikt afspelen tussen negen uur ’s ochtends en vijf uur ’s avonds, maar onderbroken worden door huishoudelijke taken en kinderopvang… om ’s avonds langer door te lopen of ’s ochtends vroeger starten?
Van werkgevers en werknemers die zich daarin flexibel tonen. Van auto’s die thuis op de oprit blijven staan, van veel te weinig gebruikte trein- en busabonnementen, van relatief lege wegen en minder files? Van afstand bewaren op de werkplek, met beperkte bezettingsgraden en strikte routings? Van collega’s die niet meer op één plaats samenzitten?
Van een HR-beleid dat zich niet meer tot de werkvloer beperkt maar tot in de huiskamer van elke medewerker wordt gevoerd? Van de alsmaar dunnere scheidingslijn tussen werk en privé? Van online kopen en verkopen als norm?…
Ook na corona telewerk
Het jaar van corona werd een jaar als geen ander. Een jaar om nooit te vergeten, maar ook een jaar dat ons dwong om onze soepelheid en creativiteit maximaal te stretchen. Om ons aan te passen en zo in onwaarschijnlijk korte tijd te realiseren wat we vorig jaar nog als fictie of op zijn minst niet opportuun hadden bestempeld.
Neem nu telewerk of plaatsonafhankelijk werken. Voor veel ondernemers tot vorig jaar geen optie. Tot ze er dit jaar tegen wil en dank van proefden en er de positieve aspecten van inzagen, waardoor velen nu al aangeven ook na corona een bepaalde mate van telewerk te zullen blijven toestaan en toepassen.
Minder files en tijdsverlies onderweg, meer efficiëntie en meer tevreden werknemers die werk en privé beter op elkaar kunnen afstemmen. En veel meer onderling vertrouwen ook nu gebleken is dat veruit de meeste werknemers behoorlijk presteren en hun job doen van thuis, ook zonder doorlopend fysieke controle.
Het oude werken komt nooit meer helemaal terug. Het nieuwe werken verspreidt zich razendsnel.
Meer vragen dan antwoorden
Toch gaan deze nieuwe inzichten evoluties en trends ook gepaard met nieuwe uitdagingen. Zijn de huidige kantoorruimten, ook na het bedwingen van het coronavirus, nog wel van deze tijd? Hoe hertekenen we de inrichting, met misschien minder bureaus en meer plaats voor stille werkruimtes, nu er door telewerk minder medewerkers gelijktijdig op de werkvoer samenkomen?
Wat doen we met de eventuele overcapaciteit aan ruimte? Hoe tekenen we een hr-beleid uit dat de cohesie tussen en de persoonlijke betrokkenheid van medewerkers binnen een bedrijf voldoende scherp houdt? Welke IT-investeringen en infrastructuur hebben we nodig om het nieuwe werken op lange termijn te optimaliseren en te professionaliseren? Beschikken al onze medewerkers over de nodige apparatuur? Wat met de internetcapaciteit?
Welke opleidingen moeten we voorzien? Welke protocollen spreken we af? Welke vergaderingen, events… gaan we na corona wel of niet opnieuw fysiek organiseren? Voldoet onze huidige infrastructuur voor het organiseren van digitale meetings en events? Moeten eventueel de leasingcontracten voor bedrijfsvoertuigen kritisch tegen het licht worden gehouden?…
Meer vragen dan antwoorden dus. Er zal nog heel veel leergeld moeten worden betaald, zoveel is duidelijk.
En dat in een jaar waarin de meeste bedrijven ver onder hun normale omzetniveau presteren, waarin hun solvabiliteit en liquiditeit onder druk staan, waarin hun mentale veerkracht zwaar op de proef wordt gesteld, en waarin hun eerste prioriteit er in bestaat deze crisis te overleven, inclusief het vrijwaren van zoveel mogelijk arbeidsplaatsen.
Maar er is geen alternatief, en dat beseffen onze ondernemers ook. Het oude werken komt nooit meer helemaal terug. Het nieuwe werken verspreidt zich razendsnel. Laat ons uit deze crisis ook kansen putten. Door ze te grijpen. Dit is niet alleen een opdracht voor onze ondernemers, maar ook voor de sociale partners, werkgevers en werknemers, én de overheid.
Samen moeten we tot een nieuw kader komen voor het nieuwe werken. De huidige arbeidswetgeving schiet tekort voor de nieuwe realiteit.